Tiêu chuẩn RoHS là gì? Chất bị hạn chế, nhóm sản phẩm áp dụng

Định nghĩa RoHS là gì?

RoHS (Restriction of Hazardous Substances Directive) là một chỉ thị của Liên minh Châu Âu (EU), ban hành nhằm hạn chế việc sử dụng các chất nguy hại trong thiết bị điện và điện tử. Chỉ thị này được áp dụng từ năm 2006 và yêu cầu các sản phẩm điện tử không chứa các chất độc hại vượt mức cho phép, nhằm bảo vệ sức khỏe con người và môi trường.

Các chất bị hạn chế trong RoHS bao gồm chì (Pb), thủy ngân (Hg), cadmium (Cd), crom hóa trị sáu (Cr6+), PBB, PBDE và một số chất khác theo các phiên bản cập nhật của RoHS. RoHS không chỉ giúp giảm ô nhiễm môi trường mà còn đảm bảo các sản phẩm điện tử an toàn hơn khi sử dụng.

Các chất bị hạn chế trong tiêu chuẩn RoHS

Tiêu chuẩn RoHS giới hạn nồng độ của một số chất độc hại trong thiết bị điện và điện tử nhằm bảo vệ môi trường và sức khỏe con người. Dưới đây là danh sách các chất bị hạn chế theo RoHS và mức giới hạn tối đa cho phép:

Tác hại của các chất này

• Chì (Pb), Cadmium (Cd), Thủy ngân (Hg): Gây tổn thương hệ thần kinh, gan, thận và ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em.
• Crom hóa trị sáu (Cr6⁺): Có thể gây ung thư và dị ứng da.
• PBBs & PBDEs: Chất chống cháy nhưng có thể gây rối loạn nội tiết và tác động tiêu cực đến hệ thần kinh.
• Các phthalates (DEHP, BBP, DBP, DIBP): Ảnh hưởng đến hệ sinh sản và phát triển của con người.

Nhóm sản phẩm áp dụng tiêu chuẩn RoHS 

Tiêu chuẩn RoHS được áp dụng cho nhiều loại thiết bị điện và điện tử (EEE) nhằm đảm bảo chúng không chứa các chất độc hại vượt mức cho phép. Sau đây là các nhóm sản phẩm chính phải tuân thủ RoHS:

• Thiết bị gia dụng lớn: Máy giặt, tủ lạnh, điều hòa, lò vi sóng, máy nước nóng, máy hút bụi,...
• Thiết bị gia dụng nhỏ: Máy sấy tóc, bàn ủi, máy cạo râu, lò nướng mini, máy pha cà phê,...
• Thiết bị công nghệ thông tin và viễn thông: Máy tính, laptop, điện thoại di động, máy in, bộ định tuyến (router), modem,...
• Thiết bị tiêu dùng điện tử: Tivi, máy ảnh, dàn âm thanh, máy quay phim, máy chơi game,...
• Thiết bị chiếu sáng: Đèn LED, bóng đèn huỳnh quang, đèn compact, đèn sợi đốt có chứa linh kiện điện tử,...
• Công cụ điện và điện tử (trừ thiết bị công nghiệp lớn cố định): Khoan điện, máy cưa, máy mài, tua vít điện,...
• Đồ chơi, thiết bị giải trí và thể thao: Ô tô điều khiển từ xa, búp bê biết nói, xe đạp có đèn điện, máy chơi game cầm tay,...
• Thiết bị y tế (trừ các sản phẩm cấy ghép hoặc chẩn đoán trong cơ thể người): Máy đo huyết áp, máy siêu âm, thiết bị xét nghiệm, máy trợ thính,...
• Dụng cụ giám sát và kiểm soát: Camera giám sát, cảm biến báo cháy, thiết bị kiểm soát khí thải,...
• Máy bán hàng tự động: Máy bán nước tự động, máy rút tiền ATM, máy bán vé tự động,...
• Thiết bị bán dẫn và linh kiện điện tử: Bảng mạch điện tử, tụ điện, vi xử lý, IC, cảm biến,...
   

Các sản phẩm được miễn trừ RoHS

Mặc dù RoHS áp dụng rộng rãi, một số sản phẩm vẫn được miễn trừ, bao gồm:

• Thiết bị quân sự, quốc phòng.
• Hệ thống giao thông (máy bay, tàu thủy, xe lửa).
• Pin và ắc quy.
• Dụng cụ y tế cấy ghép.
• Các thiết bị công nghiệp quy mô lớn được lắp đặt cố định.

Lợi ích của RoHS là gì?

Bảo vệ môi trường

RoHS góp phần giảm thiểu lượng chất độc hại như chì (Pb), thủy ngân (Hg), cadmium (Cd), crom hóa trị sáu (Cr6⁺), PBB, PBDE thải ra môi trường. Những chất này thường có trong bo mạch điện tử, linh kiện và pin, có thể rò rỉ vào đất, nước và không khí, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Khi áp dụng RoHS, các sản phẩm điện tử thân thiện hơn với môi trường, hạn chế tác động tiêu cực đến hệ sinh thái.

Ngoài ra, việc sử dụng vật liệu thay thế an toàn giúp giảm nguy cơ nhiễm độc cho động vật và thực vật, góp phần phát triển bền vững.

Bảo vệ sức khỏe con người

Các chất độc hại bị cấm trong RoHS có thể gây nhiều vấn đề sức khỏe như ngộ độc thần kinh, suy thận, ung thư, rối loạn nội tiết và ảnh hưởng đến hệ sinh sản. Khi RoHS được áp dụng, con người sẽ ít tiếp xúc với những chất nguy hiểm này hơn, đặc biệt là những người làm việc trong ngành sản xuất điện tử.

Ngoài ra, rác thải điện tử không chứa các chất độc hại giúp hạn chế nguy cơ ô nhiễm nguồn nước và không khí, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến hệ hô hấp và tim mạch.

Giúp doanh nghiệp tuân thủ quy định và mở rộng thị trường

RoHS là tiêu chuẩn bắt buộc tại nhiều quốc gia, đặc biệt là các nước trong Liên minh Châu Âu (EU). Các doanh nghiệp muốn xuất khẩu sản phẩm điện tử sang thị trường quốc tế cần tuân thủ tiêu chuẩn này. Nếu không đáp ứng RoHS, sản phẩm có thể bị cấm lưu hành, ảnh hưởng đến doanh thu và uy tín của doanh nghiệp.

Việc tuân thủ RoHS cũng giúp doanh nghiệp xây dựng hình ảnh thân thiện với môi trường, tăng khả năng cạnh tranh và tạo niềm tin với khách hàng.

Thúc đẩy công nghệ xanh và phát triển bền vững

RoHS khuyến khích các công ty nghiên cứu và phát triển vật liệu thay thế an toàn như hàn không chì, nhựa không chứa hóa chất độc hại. Điều này góp phần thúc đẩy công nghệ xanh, giảm thiểu tác động tiêu cực của ngành điện tử đến môi trường và sức khỏe con người.

Bên cạnh đó, RoHS cũng giúp nâng cao ý thức về sản xuất bền vững, khuyến khích doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất và sử dụng nguyên liệu thân thiện với môi trường.

Giảm thiểu rác thải điện tử độc hại

RoHS giúp kéo dài vòng đời của sản phẩm điện tử do sử dụng vật liệu ít độc hại và có thể tái chế. Điều này góp phần giảm lượng rác thải điện tử, hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường và giúp ngành công nghiệp điện tử phát triển theo hướng bền vững và thân thiện hơn với môi trường.

Các tiêu chuẩn liên quan đến RoHS

Bên cạnh RoHS, còn có nhiều tiêu chuẩn khác cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý hóa chất và rác thải điện tử. 

WEEE – Chỉ thị về rác thải điện và điện tử

WEEE (Waste Electrical and Electronic Equipment Directive) là một tiêu chuẩn của Liên minh Châu Âu nhằm quản lý việc thu gom, tái chế và xử lý rác thải điện tử.

• Mục đích: Giảm thiểu tác động môi trường của rác thải điện tử bằng cách yêu cầu nhà sản xuất có trách nhiệm thu hồi và xử lý sản phẩm sau khi hết vòng đời.
• Mối liên hệ với RoHS: Nếu như RoHS kiểm soát việc sử dụng chất độc hại ngay từ khâu sản xuất, thì WEEE đảm bảo sản phẩm sau khi bị thải bỏ sẽ được xử lý đúng cách, hạn chế ô nhiễm môi trường.

REACH – Quy định về hóa chất của EU

REACH (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) là một quy định toàn diện của EU về kiểm soát hóa chất trong sản phẩm.

Mục đích: Kiểm soát việc sử dụng hóa chất độc hại, yêu cầu các doanh nghiệp đăng ký và đánh giá các hóa chất có trong sản phẩm để đảm bảo an toàn cho con người và môi trường.

Mối liên hệ với RoHS:

• RoHS tập trung vào ngành điện – điện tử, trong khi REACH có phạm vi rộng hơn, bao gồm cả mỹ phẩm, dệt may, nhựa, sơn, kim loại…
• Cả hai tiêu chuẩn đều hạn chế một số chất nguy hại giống nhau như chì (Pb), cadmium (Cd), phthalates...
   

ELV – Chỉ thị về xe cơ giới hết hạn sử dụng

ELV (End-of-Life Vehicles Directive) là một tiêu chuẩn của EU quy định về việc xử lý xe cơ giới sau khi hết hạn sử dụng.

Mục đích: Giảm thiểu tác động môi trường từ các phương tiện giao thông bằng cách kiểm soát các chất độc hại như chì (Pb), thủy ngân (Hg), cadmium (Cd), crom hóa trị sáu (Cr6⁺) trong linh kiện xe hơi.

Mối liên hệ với RoHS:

• ELV tập trung vào ngành công nghiệp ô tô, trong khi RoHS chủ yếu áp dụng cho thiết bị điện tử.
• Cả hai tiêu chuẩn đều nhằm mục đích giảm thiểu chất độc hại trong sản xuất và xử lý sản phẩm sau khi hết vòng đời.
   

TSCA – Luật kiểm soát chất độc hại của Hoa Kỳ

TSCA (Toxic Substances Control Act) là đạo luật của Mỹ quy định việc kiểm soát và hạn chế hóa chất độc hại trong các sản phẩm tiêu dùng.

Mục đích: Kiểm soát việc sản xuất, nhập khẩu, sử dụng và thải bỏ hóa chất độc hại tại Mỹ.

Mối liên hệ với RoHS:

• TSCA có phạm vi rộng hơn RoHS, không chỉ giới hạn trong ngành điện tử mà còn áp dụng cho nhiều ngành công nghiệp khác như sản xuất nhựa, sơn, dệt may…
• Một số hóa chất bị hạn chế trong TSCA cũng nằm trong danh sách kiểm soát của RoHS, giúp đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng và môi trường.

RoHS không phải là tiêu chuẩn duy nhất trong việc kiểm soát chất độc hại trong ngành điện – điện tử. Các tiêu chuẩn như WEEE, REACH, TSCA, ELV,... đều có liên quan mật thiết, tạo thành một hệ thống quy định nhằm bảo vệ con người và môi trường khỏi các tác động tiêu cực của hóa chất độc hại.

Doanh nghiệp khi sản xuất và xuất khẩu sản phẩm cần nắm rõ và tuân thủ các tiêu chuẩn này để tránh vi phạm quy định, mở rộng thị trường và xây dựng hình ảnh thương hiệu bền vững. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và hệ sinh thái toàn cầu.